sábado, 19 de mayo de 2007

Lo macho bayo a pintacodas.




Esto pasé en lo kilometro 10, ya sabes, en lo sacadero. Risulta que los de Ginio (u Catarecha) de Ciresa, soleban levar las vacas enta la borda Luc que, por cierto, yo l’he sentiu clamar de Reluchero (y aquel hombre de Reluchero, antis más, bien que la feba guardar).

Heban que pasar lo río por lo badén de lo sacadero, ya que allora no bi-heba dingún puen. Yera Sanmigalada y heban caíu chuzos d’agua en pocos días. Los barrancos baxaban en una laberca, unos royos, como lo de Aguas Tuertas y lo de Lo Jardín; otris, plenos de charco, como lo de Espata u lo Sabucar, pero todos plenos a reventar d’agua.

Lo río gramaba que daba horror y, en ixas, se metié a cruzar una de las vacas enta l’otro costáu, con tan mala suerte que la se levé l’agua por debán. No podieron replegarla hasta la glera de Camoluengo, enta do plegué afogada ya. Y mira que diz que las vacas, los cochíns y los machos saben nadar (los caballos no; diz que s’afogan por lo culo; yo no l’he visto, pero ixo he sintíu).

Y me remero agora, por lo que t’he contáu, qu’heba yo un macho bayo pa triballar sacando madera (amás de labrar los campos de casa), que tamíén m’en facié una apaicida.

Yéranos sacando madera en Forestales. L’hebanos a pasar dende l’otro costáu de la glera, por un canto de lo campo de la borda de Nadal (por cierto, que güena bronca nos ité la muller de Nadal, soltera ella, pero con unos fotres que pa qué. No li faciemos muito caso, porque a lo campo no l’hebanos feito dingún mal).

La puyábanos ta la casa forestal (en do faciemos un cargue chiquet, y d’allí enta lo camión), por una tiradera bien empolinada (las caballerías asinas se podeban agarrar millor las patas y la madera s’eslizaba muito millor. Bi-heba qu’empolinar las puyadas por ixo...)

Ixe triballo d’empolinar cuasi siempre me tocaba ferlo a mi. Yeran a menestar puntáls de dos u tres metros y los iba a buscar enta do ibiera la madera picada, en l’otri coté de l’río. Los políns se meteban en la tiradera, unos de bislái y otris cruzáus, asinas yera un eslizadero; u en lo canto, a lo largo, pa que no s’esboldregase la carga.

Una de las veces, cruzaba con lo macho bayo (yo montáu a caballo), levando un par de puntalez, de poco peso, y s’esmolingué lo macho por una lapiza que yera meyo tapada por l’agua. A lo que me dié cuenta... habié que arrear un bote enta baxo (heba miedo de qudearme engancháu con los tirantes), y braciando como podié, salié enta la glera, farta la ropa.

Lo macho, quereba devantarse pero l’agua se levaba los puntals enta baxo y él, a rastras, pintacoda ve, pintacoda viene, no podié parar hasta una cincuentena metros más enta baxo, que feba algo de badina, y s’en podié salir ta lo canto y sacar los políns (no se crebé dingún tirante, ni los cabos de cadena que agarraban los puntáls). No li pasé cosa, pobre animal, pero lo espanto que se levé estié tan gran como lo mío, ¡u más...!

No hay comentarios: